Kỳ nhông Axolotl – một loài động vật cực kỳ thú vị bởi chúng có ngoại hình đặc biệt là cả chức năng tái tạo cơ thể nhanh chóng. Loài vật này thường xuyên xuất hiện ở các kênh và hồ Xochimilco ở đất nước Mexico. Hãy đọc ngay bài viết sau đây để tìm hiểu về loài sinh vật này nhé.
Axolotl là con gì?
Kỳ nhông Axolotl được biết đến là một con giống cực kỳ nổi tiếng ở đất nước Mexico. Loài này còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: Cá khủng long, cá cửu sừng, cá vây… và thu hút sự quan tâm chú ý của nhiều nhà khoa học.
Loài kỳ nhông Axolotl sống nước ngọt này đang du nhập nhiều vào đất nước ta và được nhiều người chơi sinh vật cảnh thích thú tìm hiểu. Nhờ vào ngoại hình độc đáo và khả năng tái tạo cơ thể tốt mà loài này đã nhanh gọn được tiếp đón, nhu cầu mua bán ngày càng tăng cao.
Nguồn gốc
Giống kỳ nhông Axolotl thuộc họ sinh vật lưỡng cư, sống ở những vùng nước ngọt và thuộc họ cá cổ đại. Loài này thích hợp sống trong điều kiện khí hậu nhiệt đới được nhiều người yêu thích vô cùng. Một số người còn gọi chúng với cái tên cực kỳ thú vị như: Khủng long 6 sừng hay cá đi bộ Mexico.
Loài kỳ nhông Axolotl là họ hàng với loài kỳ nhông hổ và được quan tâm chú ý rất nhiều trong thời kỳ hiện nay. Kỳ nhông tên Axolotl được đánh giá là một biểu tượng của thành phố Mexico và được Di sản văn hoá Thế giới Unesco công nhận.
Mô tả
Loài này có tên khoa học là Ambystoma mexicanum thuộc họ động vật lưỡng cư và có thức ăn thường là những cá thể như: Giun, ấu trùng côn trùng, động vật giáp xác, nhiều loài cá…Tuổi thọ sống trung bình của chúng khá dài so với những động vật khác và ước tính khoảng từ 10 đến 15 năm.
Trọng lượng cơ thể của kỳ nhông Axolotl khá nhỏ chỉ từ 60g đến 227 g và thuộc nhóm sinh vật cần được bảo tồn với tình trạng trong sách đỏ là nguy cấp. Hiện nay số lượng cá thể của loài này đang có những xu hướng giảm dần. Giống kỳ nhông này được nhiều người dân đặt cho tựa tên là thuỷ quái.
Chúng sở hữu một lớp da khá dị và khiến nhiều người lại cảm thấy kì quái và đáng sợ. Tuy nhiên, đây lại là một thú vui mới của những người yêu sinh vật cảnh, họ thường săn lùng loài này để tìm hiểu và chăm sóc.
Kỳ nhông Axolotl này không chứa độc tố và không có răng nên kiếm ăn chủ yếu là bằng cách hút và dùng những chiếc cào của chúng để đóng các khe mang. Những chiếc mang bên ngoài của loài này được sử dụng để hô hấp cũng như tự cung cấp oxy cho phổi.
Kỳ nhông là một trong các giống loài có những đặc trưng khác biệt về màu sắc và thường có bốn gen sắc tố chính, phân biệt qua màu sắc đặc trưng của cơ thể. Sinh vật này thường có màu nâu là chủ yêu, tuy nhiên, một số loại sẽ có thêm những đốm vàng và màu ô liu.
Khả năng tái tạo cơ thể của kỳ nhông Axolotl
Theo nhiều nhà khoa học đã nghiên cứu và tìm hiểu kỹ càng cho hay, giống kỳ nhông tên Axolotl đã có những biểu hiện tái tạo cơ thể đáng kinh ngạc. Họ đã chứng kiến một chú kỳ nhông bị thương ở cơ thể do tác động nhiễm một loại nấm đặc biệt. Tuy nhiên chúng đã có khả năng tái tạo kỳ diệu và phục hồi nhanh chóng.
Tái tạo tổn thương bên ngoài cơ thể
Kỳ nhông Axolotl là một trong các sinh vật có thể tái tạo lại cơ thể của chính mình và mọc lại những bộ phận đã mất đi trước đó. Trong một số nghiên cứu cho thấy, một chú kỳ nhông khi bị mất đi một phần khuôn mặt do tác động của việc bị chấn thương đã phục hồi và mọc lại mắt nhanh chóng chỉ trong vài tháng.
Trong một khoảng thời gian ngắn, giống loài này còn có khả năng tái tạo lại nhiều bộ phận trên cơ thể mà không cần chăm sóc. Nhà khoa học Monaghan đã thực hiện quá trình thí nghiệm và cắt bỏ phần lớn cơ quan buồng trứng cùng một số tế bào gốc nội sinh để nghiên cứu khả năng chỉnh sửa và tái tạo cơ thể.
Khi bị tổn thương, loài kỳ nhông Axolotl có khả năng kích hoạt các chức năng chỉnh sửa trong cơ thể và sản sinh một lượng trứng lớn để duy trì hệ thống siêu sinh sản ở các con cái. Nhiều nhà khoa học cũng rất bất ngờ trước khả năng tái tạo mạnh mẽ này và đang đưa giống loài này vào nghiên cứu chuyên sâu hơn.
Tái tạo buồng trứng
Một số báo cáo liên quan đến việc nghiên cứu kỳ nhông Axolotl cho biết, sinh vật này đang có một khả năng tái tạo buồng trứng sau tổn thương một cách hoàn hảo. Khi cơ thể phát hiện những tổn thương thì những chức năng tái tạo và hồi phục sẽ được thực hiện và buồng trứng sẽ sản sinh thêm trứng để duy trì giống loài.
Hơn nữa, các tế bào chứa trong sinh vật này còn có những công dụng tốt trong việc làm thuốc giúp nuôi dưỡng và điều trị bệnh vô sinh ở người. Monaghan nhận định rằng hầu hết các gen có trong giống loài này đều biểu hiện rõ nét quá trình phục hồi sau khi tổn thương. Các tế bào gốc có trong buồng trứng cũng được khôi phục nhanh.
Nhiều nhà khoa học đã thực hiện ngắm các tín hiệu kích thích quá trình tái tạo ở buồng trứng kỳ nhông Axolotl để tiến hành thử nghiệm trên chuột bạch và cả cơ thể người. Đây được xem là một tín hiệu cực kỳ tốt có tác dụng dẫn đến phản ứng tái tạo và khôi phục của khi cơ thể bị tổn thương.
Tái tạo hệ thần kinh
Các báo cáo cho thấy một số thành phần được tiết ra bởi dây thần kinh của kỳ nhông có khả năng tái tạo và phục hồi nhanh chóng. Một số dây thần kinh dẫn truyền có vai trò quan trọng trong quá trình tái tạo. Nhiều so sánh cũng đã chỉ ra rằng việc loài vật này có khả năng tái tạo tốt sẽ giúp ích rất nhiều trong việc nghiên cứu thuốc trị bệnh ở người.
Một số chú kỳ nhông bị thương tổn đã được đưa vào tìm hiểu và kết quả cho thấy rằng việc tái tạo lại hệ thần kinh của chúng rất nhanh. Tốc độ phục hồi ở hệ cơ quan này còn thần tốc hơn những bộ phận khác trên cơ thể. Khả năng này có thể áp dụng trên cơ thể con người và mang đến đột phá trong sinh học tái tạo.
Bởi vậy, kỳ nhông Axolotl luôn nhận được sự chú ý từ rất nhiều nhà nghiên cứu. Họ muốn khám phá những đặc trưng và khả năng phục hồi kỳ diệu này để tạo ra phương pháp giúp tái tạo lại cơ thể con người giống như loài đặc biệt này.
Phân loại kỳ nhông Axolotl
Hiện nay, nhiều nhà khoa học thường phân loại kỳ nhông tên Axolotl dựa vào những nghiên cứu và họ chỉ ra một số giống phổ biến như sau:
- Kỳ nhông mình trắng có mắt đen được rất nhiều người tìm mua để chăm sóc hàng ngày, giống này được biết đến là kết quả lai giống nhân tạo. Loài này thường ít có khả năng sinh sống ngoài thiên nhiên có có thể tự do nuôi chung với cá, chúng cũng không quá khắt khe trong nuôi ghép và thao tác chăm dễ dàng.
- Axolotl vàng là giống loài được sản sinh dựa vào phương pháp lai giống nhân tạo và cơ thể mang đặc trưng với lớp da sần sùi.
- Kỳ nhông Axolotl có màu da đen do con người nhân giống, tuy nhiên, loại này có những đặc điểm hình dáng tương đương loài trong tự nhiên.
- Axolotl mình đỏ mắt đen có hình thể mang màu hồng đặc trưng và có đôi mắt đen bóng.
- Axolotl tự nhiên là giống loài kỳ nhông có màu nâu, xám, da sần sùi, rất hung dữ và đang đứng trước nguy cơ bị đe dọa tuyệt chủng.
Môi trường nuôi kỳ nhông Axolotl
Hiện nay, giống kỳ nhông có tên Axolotl đang dần bị tuyệt chủng do môi trường sinh sống tự nhiên của chúng đang bị thu hẹp dần về diện tích. Những quá trình đô thị hóa ở Mexico, nguồn nước bị ô nhiễm, các loài xâm lấn… khiến kỳ nhông không còn đủ môi trường để sinh sống.
Kỳ nhông sống trên cạn
Kỳ nhông Axolotl là một loài có khả năng sống và tồn tại được ở trên cạn do sự rụng đuôi, biến đổi mang giống với các con nòng nọc. Tuy nhiên, phụ thuộc vào điều kiện môi trường sống mà chúng có thể sống cả ở trên cạn và dưới nước. Khi cá thể sống ở môi trường nào thì cũng vẫn mang những đặc trưng cơ bản của loài, không bị mất đi những thuộc tính.
Ở môi trường trên cạn, loài này sẽ có những điều kiện tự nhiên để phát triển tốt hơn là ở dưới nước và chúng sẽ thực hiện trải qua nhiều quá trình biến đổi thành kỳ nhông. Vào thời kỳ và giai đoạn khó khăn này, chúng sẽ phải ngừng ăn hoàn toàn.
Tuy nhiên, môi trường sống trên bờ sẽ chứa rất nhiều kẻ thù hơn khi sinh sống trên nước vì vậy, kỳ nhông phải thay đổi cơ thể để thích nghi với môi trường. Loài này được nhiều nhà khoa học cho rằng là có mối tương quan với loài Xolotl.
Kỳ nhông Axolotl sống ở dưới nước
Axolotl là một sinh vật sống ở dưới ao hồ nơi có vùng nước mát và quốc gia Mexico nằm ở vùng xích đạo nên có khí hậu khá ôn hoà thuận lợi cho loài này sinh trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, hiện nay những khu vực sông hồ nước ngọt đang bị thu hẹp về diện tích nên chúng đã bị tuyệt chủng do quá trình đô thị hóa.
Phương pháp lai tạo giống kỳ nhông Axolotl
Khi lai tạo giống kỳ nhông Axolotl thì các nhà khoa học sẽ xác lập giới tính của chúng, tìm hiểu tăng trưởng theo vận tốc riêng của chúng để chuẩn bị lai tạo. Nếu muốn biết giới tính của Axolotl, bạn sẽ cần nhìn vào bộ phận sinh dục và quan sát cụ thể để đánh giá chuẩn nhất. Việc lai tạo có ý nghĩa rất quan trọng trong việc duy trì nguồn giống và bảo tồn loài hiếm có này.
Kết luận
Kỳ nhông Axolotl là một trong các động vật lưỡng cư được nhiều nhà khoa học chú ý và nghiên cứu sâu. Bởi lẽ chúng không chỉ mang lại một cơ hội tái tạo nhanh chóng mà còn hỗ trợ giúp ích rất nhiều trong việc nghiên cứu các thuộc đặc trị vô sinh, các thuốc liên quan đến tái tạo hệ thần kinh.
